Deel 3: De componenten van TR³M – Ethisch Leiderschap
In een wereld van voortdurende verandering en groeiende complexiteit biedt Total Respect Management (TR³M) een systemische en geïntegreerde aanpak om tot Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) te komen. TR³M is meer dan een theoretisch model; het is ontwikkeld vanuit mijn ervaring als piloot, smaldeelbevelhebber en stafofficier in een organisatie die steeds meer moest doen met voortdurend inkrimpende middelen. Deze ervaring werd verder versterkt door academisch onderzoek en een doctoraat aan de TUDelft (Zie deel 1). Door een reeks elkaar versterkende processen helpt TR³M organisaties—van KMO’s/MKB’s tot multinationals, ongeacht hun sector—hun positieve impact op de maatschappij te vergroten en bedrijfsresultaten continu te verbeteren.
Waarom respect een essentiële waarde is en waarom deze zakelijke strategie van belang is kon je reeds ontdekken in deel 2 van deze reeks. In dit derde artikel over Total Respect Management gaan we dieper in op de pijlers waar TR³M op rust. Deze pijlers zijn: ethisch leiderschap, systeemdenken en ISO 31000. Samenwerkend vormen ze een geïntegreerde benadering waarmee organisaties, onafhankelijk van sector en grootte, in staat worden gesteld om duurzaam en verantwoord te ondernemen. Deze week hebben we het over “Ethisch Leiderschap”
Ethisch Leiderschap
Vandaag de dag worden talloze adjectieven aan het begrip “leiderschap” toegevoegd, elk benadrukkend dat één aspect cruciaal zou zijn om leiderschap te definiëren. In Total Respect Management (TR³M) zien we leiderschap echter als een proces dat juist de essentie van leiderschap blootlegt. Voor TR³M begint dit proces met een visie op de huidige realiteit en gaat het verder dan het direct zichtbare. Daarnaast omvat leiderschap een toekomstvisie: een doel dat je als leider voor ogen hebt en actief nastreeft.
Deze dubbele visie—op het nu én de toekomst—vormt de basis van leiderschap. Of het nu gaat om het moment en wat daarop volgt, of om een wereldomvattend perspectief en een visie voor de komende eeuw, steeds ligt er een netwerk van mogelijkheden tussen het heden en de toekomst. Die toekomstvisie en de ermee verbonden mogelijkheden inspireren ons om te handelen, op zowel korte als lange termijn.
Leiderschap tonen betekent dan ook de keuzes maken die de weg naar die toekomstvisie zullen bepalen. Voor zelfleiderschap heb je eerst richting voor jezelf nodig en kies je voor jezelf. Voor leiderschap over anderen is er de wil nodig om hen mee te nemen op je pad naar de toekomst. En als je die weg maatschappelijk verantwoord wilt bewandelen, dan past het adjectief “ethisch” misschien wel het best.
In de huidige VUCA- en BANI-wereld, waar verandering, complexiteit en soms onbegrijpelijke zaken voor heel wat onzekerheid en dubbelzinnigheid zorgen, kijken mensen met een angstige blik naar wat komt en is het vertrouwen in die toekomst vaak zeer broos geworden. Vooral het plots opkomen van onverwachte zaken zoals een pandemie of het uitbreken van conflicten kan mensen uit hun lood slaan. Daarom is er ook steeds meer leiderschap nodig om mensen te inspireren en vertrouwen te geven.
Een prachtige uitspraak over leiderschap en leiders van Peter Senge, auteur van “de vijfde discipline”, is een antwoord op de vraag of leiders “geboren” of “gemaakt” worden. Zijn antwoord is: “Leiders worden geboren …. En dan worden ze gemaakt.”
Met deze uitspraak bedoelt hij dat leiderschap iets is dat je kunt (en moet) leren. Dit is ook de basisaanname van TR³M. Het is immers een strategie die je leiderschap een boost geeft waardoor je gemakkelijker de juiste weg vindt in het web van mogelijkheden dat zich elke dag opnieuw aandient. TR³M ziet leiderschap echter ook als een proces waarmee je een visie vertaalt in een missie en ambitie, waar je specifieke waarden en overtuigingen aan koppelt. Wanneer dit ethische waarden en overtuigingen zijn kun je spreken van “Ethisch Leiderschap”.
Deze visie, missie, ambitie, waarden en overtuigingen zijn essentiële keuzes die het vervolg van het proces zullen bepalen en die mee de identiteit en organisatiecultuur van je organisatie kunnen helpen vormen. Enerzijds zal een helder verhaal inspirerend werken en de richting aangeven, maar anderzijds zorgt een wazig of ontbrekend idee voor heel wat besluiteloosheid en leidt het tot een doelloos en niet geïnspireerd rondzwerven in de woestijn van uitgestelde keuzes.
Wanneer je blik op de toekomst helder is, met een duidelijke missie en ambitie en wanneer mensen zich erin kunnen vinden, kun je vanuit je waarden en overtuigingen de nodige competenties en vaardigheden leren en ontwikkelen. Vervolgens kun je deze kennis en kunde omzetten in ethisch gedrag, waarmee je uiteindelijk in je omgeving een betere samenleving gestalte geeft. Uiteraard is het net iets ingewikkelder dan deze paar woorden. Maar in essentie is dit hoe Ethisch Leiderschap je helpt om de juiste keuzes te maken en de weg te bewandelen naar een betere toekomst. Niet allen voor jezelf, maar voor iedereen.
Reactie plaatsen
Reacties