Deel 1: Een introductie tot TR³M
Total Respect Management is een manier om maatschappelijk verantwoord te ondernemen (MVO). Deze holistische benadering omvat een reeks elkaar versterkende processen, waarmee organisaties in alle sectoren (publiek of privaat, profit of non-profit) en van elke omvang (van KMO/MKB tot multinational) hun voordeel kunnen doen. Het doel is om niet alleen bedrijfsresultaten te verbeteren, maar ook bij te dragen aan een duurzamere samenleving.
TR³M is niet zomaar een idee. Het is het resultaat van een lange ontdekkingsreis, gebaseerd op mijn ervaring als piloot, smaldeelbevelhebber en stafofficier. Het bouwt voort op inzichten die ik opdeed door luchtvaartongevallen te onderzoeken en door teams te leiden tijdens ingrijpende veranderingen—zowel in de geopolitieke constellatie als binnen de organisatie. Ook de uitdagingen van krimpende budgetten en de vraag om steeds meer te doen met minder hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van TR³M.
Terugkijkend op mijn loopbaan bij de Belgische Luchtmacht besef ik dat ik altijd heb geprobeerd om het beste te halen uit wat mij was toevertrouwd. Dit begon met mijn eigen opleiding als piloot, daarna met de vorming van mijn leerlingen als instructeur, en vervolgens had ik de verantwoordelijkheid om het beste te halen uit mijn smaldeel als bevelhebber. Later breidde mijn focus zich uit naar de hele luchtmacht door in te zetten op vliegveiligheid en ongevallenpreventie. Uiteindelijk richtte ik me op internationale samenwerking als stafofficier bij SHAPE, het operationele hoofdkwartier van de NAVO.
Na mijn militaire loopbaan bleef één vraag mij inspireren: “Wat maakt mensen excellent?” Deze vraag, die ik in 2007 tegenkwam op de website van Jan Ardui, een NLP-trainer en alignment coach die ik zeer waardeer, leidde me uiteindelijk tot het KARAF-model. Dit verbeteringsmodel gaf richting aan mijn transitie naar het ondernemerschap, waarmee ik in 2008 deelnam aan Bizidee, een ondernemingsplanwedstrijd.
Tegelijkertijd ontwikkelde ik een concept genaamd Total Risk Management, gebaseerd op het Zwitserse kaasmodel van Dr. James Reason, dat in de luchtmacht wordt gebruikt om ongevallen te onderzoeken en te analyseren. Ik ontdekte bovendien het MVO-concept en raakte ervan overtuigd dat dit essentieel is voor een duurzame toekomst voor onze kinderen en kleinkinderen. Zo evolueerde Total Risk Management al snel naar Total Respect Management.
Benny Smets, zaakvoerder van Ninatrans, benadrukte dat het woord “respect” alles omvat wat van belang is voor MVO: respect voor mensen, respect voor winst en respect voor de planeet. Vandaar de afkorting TR³M en R tot de derdemacht, omdat ik ervan overtuigd ben dat deze drie elementen elkaar versterken.
Met dit concept ging ik in 2009 naar het Innovatiecentrum Antwerpen, waar Kurt Peys mij overtuigde om mijn idee voor te leggen aan een toen nog jonge professor, Genserik Reniers, en het te laten onderzoeken. Dit markeerde het begin van een bijzonder verhaal. Genserik zijn kritische vragen prikkelden mij om dieper in te gaan op de kern van Total Respect Management, wat uiteindelijk leidde tot het schrijven van ons eerste boek: Total Respect Management – Excellent leidinggeven voor de toekomst. Het boek werd in 2013 uitgegeven door Lannoo Campus, Leuven en kwam in 2014 zelfs op de longlist voor het Managementboek van het Jaar in Nederland.
Na het schrijven van mijn eerste boek vroeg Genserik me of ik het concept niet verder wilde onderzoeken in een promotietraject. Die vraag kwam totaal onverwacht—tot dat moment had ik nooit aan een promotie gedacht. Ik gaf aan dat ik het niet zelf wilde financieren, maar dat ik een gesponsord onderzoek zeker een kans zou geven. Kort daarna kreeg ik de mogelijkheid om een gesponsord doctoraatsonderzoek te doen aan de TU Delft, en in september 2014 was het zover: ik was weer student én kreeg ervoor betaald.
Dit traject leidde al snel tot mijn tweede boek, Safety & Performance, uitgegeven door NOVA Science Publishers in New York in 2017. Het plan was om de inzichten van TR³M toe te passen in een van de sponsorende bedrijven en de resultaten te meten als basis voor het onderzoek.
Toch verliep niet alles volgens plan. Een van de bedrijven zag een samenwerking met de TU Delft niet zitten, en een andere sponsor trok zich terug nadat eerder al een toezegging was gedaan. Tot slot besloot ook de derde sponsor om omwille van onduidelijke redenen af te haken. Ik begreep echter dat deze bedrijven te maken hadden met veel veranderingen en dat een nieuw project te belastend kon zijn of voor verwarring kon zorgen.
Dit betekende dat ik in 2018 zonder resultaten verder moest, en helemaal opnieuw moest beginnen met een andere aanpak: deze keer zonder financiering en met een volledig theoretische onderbouwing van het TR³M-concept. Eind 2022 was mijn werk afgerond, en op 8 maart 2023 volgde mijn succesvolle verdediging van de thesis “Towards Sustainable Safety and Performance in Organisations”, met als ondertitel “Total Respect Management as a Design for Pursuing and Achieving Excellence in Organisations”.
Vandaag kan ik met vertrouwen antwoord geven op de vraag wat mensen en organisaties werkelijk excellent maakt, ondersteund door wetenschappelijke inzichten. In deze artikelenreeks over TR³M zal ik de komende weken meer delen over deze benadering.
Reactie plaatsen
Reacties